سردار شیرعلی مردان خان بختیاری

شیرعلی‌مردان بختیاری(زاده ۱۲۷۱چنارود فریدن -شهادت۱۳۱۳ زندان قصر)

مبارزان وطن خواه ایرانی

شیرعلی‌مردان بختیاری همچون میرزا کوچک‌خان جنگلی ،آیت‌الله مدرس ،رئیسعلی دلواری از وطن‌خواهان مبارزی بود

که ضمن مقابله با عوامل بیگانه و خارجی از مخالفان جدی رضاشاه بود .

این مبارز بختیاری فرزند سردار بی‌بی ‌مریم است که سریالی تلویزیونی‌ای با عنوان «بانوی سردار»  از شبکه‌های صدا و

سیما در معرفی این بانوی ضد انگلیسی پخش شد.

اقدامات رضاشاه علیه بختیاری

رضاخان پهلوی اقدامات بسیار سویی در سراسر کشور از جمله علیه بختیاری‌ها انجام داده بود که موجب نارضایتی

بسیاری از مردم به خصوص عشایر و روستانشینان شده بود. دریافت مالیات‌های سنگینی که مشخص نبود در چه راهی

هزینه می‌شود، اعزام اجباری جوانانی که سرپرست خانواده و نان‌آور بودند به سربازی، دریافت احشام روستاییان و

عشایر، مجبور کردن مردان بختیاری به کنار گذاشتن اسب و تفنگ، اجبار عشایر به یکجانشینی و تحمل یک نوع زندگی

طاقت‌فرسا و مجبور شدن مردان به پوشیدن کلاه پهلوی از جمله دلایل نارضایتی مردم در عرصه حکومت رضاشاه پهلوی

بود.

در چنین شرایطی برخی از جوانان و افراد فرهیخته بختیاری دور هم جمع شدند و برای یافتن راه چاره به شور و

مشورت پرداختند. این افراد هیات اجتماعی بختیاری تشکیل دادند و برای ایفای حقوق خود از حکومت، قیام کردند و

به مبارزه پرداختند. در این راستا، پرچم‌هایی را برای خود برگزیدند که مزین به شعارهای لا اله الا الله، محمد رسول الله و

علی ولی الله بود. هدف این افراد اصلاح جامعه دینی بود.

دلاوران ضد استبداد بختیاری

روایت شده است که حدود 2 هزار نفر دور شیرعلی‌مردان‌خان جمع شدند و به مبارزه با رضاشاه پرداختند تا کشور را از

وضعیت موجود نجات بدهند. در جریان جنگ اول جهانی، نیروهای روس و انگلیس به مرزهای ایران تجاوز کردند و

توانستند تا اصفهان و مرکز ایران پیشروی کنند.

سردار بی بی مریم بختیاری

بی‌بی مریم مادر شیرعلی‌مردان خان به تبعیت از فرمان علما و روحانیون مبنی بر اینکه تمامی ایرانیان وطن‌پرست باید

از کشور دفاع کنند و در برابر متجاوزان بایستند، به پا خواست.

بی‌بی مریم با بیگانگان درگیر شد و بسیاری از آزادی‌خواهان از جمله وحید دستگردی که انگلیسی‌ها در اصفهان

می‌خواستند او را اعدام کنند و فرخی یزدی به ایشان پناه بردند. شیرعلی‌مردان خان تربیت شده چنین مادری بود که

هم رهبر مبارزه با استعمارگران بود و هم پناه‌دهنده به مبارزان بود. در تمام دوران مبارزه بی‌بی‌مریم، شیرعلی‌مردان در

کنار مادرش بوده است.

در قیام بختیاری‌های علیه رضاخان پهلوی تمامی ایلات و عشایر مشارکت داشتند و شیرعلی‌مردان خان به نوعی رهبری

آنان را برعهده داشت. آنان در منطقه بختیاری با رضاخان مبارزه کردند که در نهایت سرانشان دستگیر و اعدام شدند؛

یعنی همراه با شیرعلی‌مردان بختیاری، افرادی از دره‌شوری‌ها، بویراحمدی‌ها، ممسنی‌ها و احمد خسروی‌ها هم اعدام

شدند و به شهادت رسیدند. در اینجا باید به شجاعت شیرعلی‌مردان اشاره کرد. شجاعتی که توسط هم‌بندی‌های او در

زندان قصر تایید شده است.

شیر در بند

اردشیر آوانسیان، بزرگ علوی، عبدالقدیر آزاد و پیشه‌روی از جمله هم‌بندی‌ها او در آن زندان بودند که در خاطرات و

گفته‌های خود به شیرعلی‌مردان اشاره کرده‌اند. از جمله اینکه آوانسیان در کتاب خاطرات خود درباره شیرعلی‌مردان

آورده است که وقتی در دادگاه او را محاکمه می‌کردند، شیرعلی‌مردان خطاب به قضات دادگاه که عده‌ای سرلشکر و

سرتیپ بودند، اظهار داشت که این شما نیستید که ما را محاکمه می‌کنید، بلکه این دولت استعماری انگلیس است که

با دست شما، ما را محاکمه می‌کند و از ما انتقام می‌گیرد.

سردار شهید

همچنین سرلشکر ابراهیم ضرابی از فرماندهان ارتش رضاشاه بود و با شیرعلی‌مردان‌خان مبارزه و مقابله کرد، در کتاب

رضاشاه در آینه تاریخ آورده است که شیرعلی‌مردان‌ خان انسان بسیار شجاع و دلیری بود. او همچنین نوشته که او

فوق‌العاده رشید بود و چهارصد سوار هم‌قسم داشت. سرلشکر ضرابی در ادامه اعتراف می‌کند که نتوانسته حریف

شیرعلی‌مردان خان شود و در نهایت با طیاره، زره‌پوش و با انداختن بمب و تجهیزات پیشرفته نظامی توانستند بر او

نیروهایش فائق آیند. این تجهیزات از شیراز برای رویارویی با قیام شیرعلی‌مردان‌ خان ارسال شد. .

در نهایت سردار شیرعلی مردان خان بختیاری توسط عوامل رژیم پهلوی به زندان قصر افتاد و در روز 17 آذر سال 1313

اعدام شد و به شهادت رسید.

فتح تهران توسط آزادیخواهان 

اولین قشون که در جریان انقلاب مشروطه وارد تهران شد و حکومت تشکیل داد سرداران و سربازان بختیاری بودند.

لحظه ورود سرداران بختیاری و فتح تهران در جریان انقلاب مشروطه !