چه کَسی؟کُر کینی؟

نزدیک 45 سال پیش بود که برای اولین بار جذب آداب و رسوم و فرهنگ محلی بختیاری

شدم.آن موقعی که پدرم کتاب تاریخ بختیاری نوشته سردار اسعد را به من هدیه داد.         

در فرهنگ بختیاری وقتی دو نفر به هم می رسند بعد از سلام و احوال پرسی اولین جمله ای

که با مهربانی و عشق از او می شنوی این است:

چه کَسی؟کُر کینی؟

کجایی هستی؟از کدام ایل و طایفه هستی؟فرزند چه کسی هستی؟

آیا از این زیباتر هم می شود؟

مهر و محبت و عشق و صداقت  وزلالی و پاکی در این گفتگوها موج می زند.همه با هم

مهربان و صمیمی .همه با هم رفیق و فامیل و دوست. همه با هم یکرنگ و یکدل و هم

سفر.همه دلسوز هم. همه غمخوار هم.

برای پدرم مهم بود که من اصالت خودم را حفظ کنم ،از همان بچگی با فرهنگ و آداب و رسوم

و تاریخ قوم خودم آشنا بشوم.این خواسته و علاقه همه بزرگان و نیاکان اقوام لر خاصه در

بین  بختیاری هاست .که فرهنگ ،زبان ،لهجه ،آداب و رسوم  خود را در همه حال حفظ کنند و

این برای حفظ و حراست و صیانت از  تاریخ وفرهنگ و آداب و رسوم و فرهنگ عامه وفولکلور

 و میراث معنوی و غیر مادی ملت ها و قوم و قبیله ها بسیار مهم ،ضروری و حیاتی است،که

باعث تکرار پذیری و قابلیت انتقال آن به نسل های آینده است.که این میراث معنوی

ماست.دامنه  این گنجینه میراث معنوی در بختیاری بسیار وسیع و متنوع است.

اما در طول تاریخ در اثر فقر و گرسنگی و کوچ دادن و تخت قاپو کردن ایلات و عشایر ،هجوم

فرهنگ بیگانه که در حال حاضر با گسترش روز افزون فضای مجازی خطر آن بیشتر احساس می

شود،و تغییراتی که به سرعت در جامعه انجام می گیرد،بسیاری از این آداب و رسوم و خرده

فرهنگ ها و فرهنگ فولکلور در دهات و ایلات و عشایر فراموش می شود و اگر امروز نسبت به

حفظ و جمع آوری آنها اقدامی نشود دیری نمی پاید که بسیاری از این گنجینه های ملی

و قومی قبیله ای را از دست خواهیم داد.

خوشبختانه با توجه به پیشینه کهن و درخشان تاریخی وگنجینه بسیار غنی و سرشار از آداب و

رسوم ،زبان و لهجه و انواع پوشش و قصه و افسانه و متل و مثل، باور و بازی و موسیقی و

ترانه و بطور کلی  دامنع وسیع و متنوع فولکلور در   منطق لر نشین و بختیاری نشین و عشق

و علاقه و  دلبستگی اغلب مردم بختیاری و لر زبان به آداب و رسوم و بطور کلی منابع

فولکلوریک خود جایی بسی امید واری است این میراث معنوی عظیم و غنی ماندگار گردد.

ضرب المثل های بختیاری

بختیاری ها مردمی کهن با فرهنگی نانوشته اند،با حفظ و ثبت ضرب المثلهای خود

میراث "بختیاری" را ماندگار کنیم.

هیچکس بر حفظ هیچ مالی شایسته تر وکوشاتر از مالک واقعی آن نخواهد بود.

میراث ماندگار "اجدادمان" را حفظ کنیم این آیینه وآیین را پاس بداریم.

فزونی ِ ضرب المثل های هر فرهنگی نشانه دیر ینگی وبخشی از افتخارات آن "مردمان" است.

هر ضرب المثل یک اثر فرهنگی است.

هر ضرب المثل یک ارثیه است که از نیاکانمان به ما رسیده است.

ضرب المثلها آیینه انعکاس دهنده فرهنگ هر ملت اند.

ارزش هرضرب المثل همسنگ بامتن یک کتیبه تاریخی است که از زمانهای بسیار دور به یادگار

مانده است.بختیاری ها مردمی کهن با فرهنگی نانوشته اند.

 ضرب المثلهای بختیاری-بخش اول

1-آدُمی که مالس اِره، ایمونس هم اِره.

برگردان فارسی: کسی که مالش می‌رود، ایمانش هم می‌رود.

کنایه: ارزش ثروت و مال و دارائی که در خوشبختی فرد موثر است.

2-آربیز به قیلون اِگو، دو سیلا داری.

برگردان فارسی: الک به قلیان می گوید دو سوراخ داری.

کنایه: عیب جویی از دیگران و ندیدن عیوب خود.

3-اِخومِت که اِگُومِتْ.

برگردان فارسی: می خواهمت که با تو حرف می زنم.

کنایه:از علاقه ام به توست که نصیحتت می کنم.

4-اَر دُنیانِه اَو بُوَ رِه، فِلُونْینِه خَوْ اِبَرِه.

برگردان فارسی:اگر دنیا را آب ببرد، فلانی را خواب می برد.

کنایه: در مورد افراد بی تفاوت و لاقید و بی مسئولیت

5- بِجور جاتِه، بِنه پاته.

برگردان فارسی: جایت را پیدا کن، بعد پایت را بگذار.

کنایه: کار نسنجیده انجام دادن

6-بَرد گَپ نِشونِه نَزیدنِه..

برگردان فارسی: سنگ بزرگ نشانه نزدن است".

کنایه: دادن وعده های غیر معقول و اغراق آمیز که عملی نمی شوند.

7- بَختُم ، بَختِه دامِه ، کوشا ، دامم به پامِه.

برگردان فارسی:شانس من مانند مادرم است ، کفش های مادرم را هم به پا دارم.

کنایه : تاثیر گذاری تربیت والدین در سرنوشت فرزندان

8-دُزِ بُنِ هورِنِ نَتَری بِگِری.

برگردان فارسی:دزد سر خورجین گرفتنی نیست.

کنایه:مشکل از خودی هاست.دشمن تا خانه نفوذ کرده.

9-دوست اِگُه بِت اِگُم، دِشمِن اِگُه خواستُم بِت بِگُم.

برگردان فارسی:دوست تو می کوید به تو می گویم دشمنت می گوید می خواستم به تو بگویم.

کنایه:آنکه دلسوز تو است نصیحتت می کند اما غریبه این کار را نمی کند.

10- علف سر ریشه خوس، سَوز اِیبو.

برگردان فارسی: علف سر ریشه خودش جوانه می‌زند و رشد می‌کند.

کنایه: تاثیر خانواده در سرنوشت و تربیت آدمی

برای ثبت نظر و دیدگاه و کسب اطلاعات بیشتر در باره  فرهنگ بختیاری-میراث ماندگار اینجا کلیک کنید.